El yaralanmaları, günlük yaşamda ve özellikle iş yerlerinde sıkça karşılaşılan durumlar arasında yer almaktadır. Bu tür kazalar, çoğu zaman ciddi sonuçlar doğurabilir ve bu nedenle ilk müdahaleyi doğru bir şekilde yapmak büyük önem taşır. Ortopedi ve Travmatoloji uzmanı Op. Dr. Emre Kaya, hem evde hem de iş yerlerinde meydana gelen el yaralanmaları hakkında önemli bilgiler paylaşıyor.
“Kan Miktarı Sizi Aldatmasın”
Op. Dr. Kaya, kan miktarının yaralanmanın ciddiyetini göstermediğini vurguluyor. “Küçük bir mutfak kazasında, bıçağın sadece ucu bile çok ince bir sinir kopmasına yol açarak ameliyat gerektirebilir. Örneğin, hastalar çok kanamalı bir yaralanmada basit bir cilt dikişiyle 10 günde iyileşebilirken; çok küçük, iğne deliği gibi bir kesiden dolayı ciddi bir sinir ameliyatı gereksinimi doğabilir ve hastanın 1 yıl boyunca tedavi görmesi gerekebilir” diyor. Bu nedenle el yaralanmalarının hafife alınmaması gerektiğini belirten Kaya, “El yaralanmaları basit görünse bile, kanama olmasa bile, muayene sırasında his kaybı veya küçük eklemlerde hareket kısıtlığı varsa mutlaka el cerrahisi uzmanı bir merkeze başvurulması gerekir. Hiç kanama olmadan görünen 1 cm’lik bir keside bile, hastanın evde pansuman yaptığı yaralanmalarda hareket kaybı veya uyuşma hissediliyorsa, ‘sonradan geçer’ düşüncesiyle hareket edilmemelidir. Geç kalınmış tendon veya sinir yaralanmalarında müdahale süreci oldukça zordur ve bazen iki kez müdahale etmek gerekebilir. Çok fazla kanama olduğunda ise korkmamak gerekir; çünkü eldeki kan kaybından dolayı el kaybetme riski oldukça düşüktür.”
‘Kanamalı Yaraya Turnike Yapmayın’ Uyarısı
El yaralanmalarına yapılacak ilk müdahaleleri anlatan Op. Dr. Kaya, şu tavsiyelerde bulunuyor: “Öncelikle yaraya temiz bir bez ya da pansuman malzemesi ile baskı uygulamalı ve el kalp seviyesinin üzerinde tutulmalıdır. Bu, yer çekiminin etkisiyle kanamanın artmasını engelleyecektir. Ayrıca, en yakın sağlık kuruluşuna başvurmak gerekmektedir. Eğer bir uzuv kopması meydana geldiyse, kopan uzvu soğuk tutarak, temiz bir malzeme içinde hastaneye götürmek gerekmektedir.”
Kaya, ilk yardım sırasında yapılan hatalara da dikkat çekiyor. Özellikle kanamalarda turnike uygulanmaması gerektiğini belirterek, “Yaraya su tutma, sıcak uygulama ve turnike yapmayı asla önermiyorum. Yaraya baskı uygulayıp eli yüksekte tutmak gerekmektedir. Kolun aşağıda tutulması kan kaybına yol açabilir ve bu durum nörolojik tansiyon düşüşüne neden olabilir. Eğer turnike uygularsak, uzuvda beslenme problemi ortaya çıkabilir. Kan o anda duruyor gibi görünse de, sonrasında nekroz dediğimiz bölgenin kanlanması bozulur. Bu nedenle panik yapmadan yaraya baskı uygulayıp en yakın sağlık kuruluşuna başvurmak en doğru yaklaşım olacaktır” ifadesini kullanıyor.
Özellikle iş kazalarında ağır yaralanmaların yaşandığını vurgulayan Kaya, çalışanları koruyucu eldiven kullanmaları konusunda uyarıyor. Ayrıca, çalışanların tetanoz profilaksisi ve hepatit B aşılarını da tamamlamış olmaları gerektiğini belirtiyor. Bu tür yaralanmalarda, el cerrahisi bölümü bulunan hastanelere başvurulmasının önemini vurguluyor.
