Ekonomik Krizin Derin Etkileri
Ekonomik krizin etkileri her geçen gün daha da derinleşirken, özellikle büyükşehirlerde yaşayan vatandaşlar bu zorlu süreci çok daha yoğun bir şekilde deneyimliyor. İstanbul Planlama Ajansı’nın (IPA) hazırladığı İstanbul Barometresi Şubat 2025 raporu, bu durumu çarpıcı bir şekilde gözler önüne serdi. Rapora göre, İstanbulluların yalnızca yüzde 14’ü rahatlıkla geçinip birikim yapabildiğini belirtirken, geriye kalan yüzde 86’lık kesim ise zorluklar içinde olduğunu ifade ediyor.
Özellikle düzenli geliri olmayan hanelerde geçinememe oranı, korkutucu bir şekilde yüzde 76.1’e ulaşmış durumda. İstanbulluların yüzde 61’i doğalgaz, yüzde 46.8’i elektrik, yüzde 40.9’u ise su faturasını zamanında ödeyemediklerini aktarıyor. Bu durum, ekonomik sıkıntıların ne denli derinleştiğini gösteriyor.
Kiralar Ödenemiyor
Ayrıca, kredi kartı kullanan vatandaşların yüzde 52.7’si, aylık kredi kartı borcunun tamamını ödeyebildiğini belirtirken, yüzde 27.5’i yalnızca borcun asgari tutarını ödeyebildiğini ifade etti. Asgari tutar ile borcun tamamı arasında bir miktarda ödeme yapanların oranı ise yüzde 6.9 olarak kaydedilirken, yüzde 4.2’si asgariden bile az bir ödeme yapabildiğini, yüzde 8.7’si ise kredi kartı borcunu hiç ödeyemediğini dile getirdi. Alt sosyoekonomik seviyede bulunan katılımcıların yüzde 18.6’sı, kredi kartı borcunu tamamen ödeyemediğini belirtti.
Ayrıca ankete katılanların yüzde 16.6’sı, Şubat ayında fatura ve aidatlarını zamanında ödeyemediklerini aktardı. Kiracı olduğunu bildiren katılımcıların ise yüzde 11.5’i, geçtiğimiz ay kirasının tamamını ödeyemediğini ifade etti. Bu durum, ekonomik krizin bireyler üzerindeki etkisinin sadece maddi değil, psikolojik boyutunu da gözler önüne seriyor.
Stres ve Kaygı Seviyeleri Artıyor
Ekonomik kriz, vatandaşların stres seviyelerini de önemli ölçüde artırmış durumda. Katılımcılara Şubat ayındaki duygu halleri sorulduğunda, 10 üzerinden derecelendirilen anket sonuçlarına göre İstanbulluların ortalama stres seviyesi 6.7, kaygı seviyesi ise 6.1 olarak ölçüldü. Yaşam memnuniyeti ise 4.7, mutluluk seviyesi ise yalnızca 5.1 olarak değerlendirildi. Bu veriler, insanların genel yaşam kalitesinin ne denli düştüğünü gösteriyor.
Fiyat Artışları ve İftar Sofraları
Vatandaşların gündeminde ise zam haberleri dikkat çekiyor. Resmi rakamlarda enflasyonun düştüğü izlenimi verilse de, ankete katılanların yüzde 73.8’i Ramazan ayında gıda fiyatlarının beklenenden çok daha fazla arttığını belirtti. Yüzde 11.6’sı makul düzeyde bir artış olduğunu, yüzde 11.3’ü ise fiyatların artmadığını ifade ederken, yüzde 3.3’ü konu hakkında bilgisi olmadığını aktardı.
Katılımcıların yüzde 73.8’i Ramazan ayında evlerinde iftar sofrası kurduklarını belirtirken, yüzde 26.2’si iftar sofrası kurmadıklarını ifade etti. Bu durum, ekonomik zorlukların yanı sıra sosyal yaşam üzerindeki etkilerini de gözler önüne seriyor.
