Kolon Kanseri Nedir?
Dünya genelinde en yaygın görülen kanser türleri arasında yer alan kolon kanseri, genetik faktörler, beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzı gibi birçok etkenin bir araya gelmesiyle ortaya çıkmaktadır. Genellikle bağırsakta oluşan poliplerin zamanla kanserleşmesi sonucu gelişen kolon kanseri, kalın bağırsağın farklı bölgelerinde anormal hücre büyümeleri ile kendini gösterir.
Belirtiler ve Erken Teşhis
Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Köksal Bilgen, kolon kanserinin bazı önemli belirtilerini şöyle sıralamaktadır:
- Dışkılama alışkanlıklarında belirgin değişiklikler
- Kronik karın ağrısı ve şişkinlik hissi
- Kansızlık ya da anemi belirtileri
Bu belirtiler göz önüne alındığında, düzenli tarama testlerinin önemine dikkat çeken Bilgen, kolon kanserinin erken evrede tespit edilebileceğini vurgulamaktadır. Ailede kolon kanseri öyküsü olan bireylerin, özellikle 50 yaş üstündekilerin daha yüksek risk taşıdığı bilinmektedir.
Risk Faktörleri
Bilgen, kolon kanseri riskini artıran faktörleri şu şekilde sıralamaktadır:
- Ailede kolon kanseri öyküsü
- Lif bakımından fakir ve kırmızı et ağırlıklı beslenme
- Obezite ve hareketsiz yaşam tarzı
- Sigara ve alkol kullanımı
- Kronik bağırsak hastalıkları
- Uzun süreli stres ve düzensiz yaşam tarzı
Kolon kanserinin yaklaşık %98-99’unun poliplerden kaynaklandığı göz önüne alındığında, düzenli tarama testleri ile erken teşhis imkanı sağlanmaktadır. Gaitada gizli kan testi ve kolonoskopi, kolon kanserinin erken teşhisinde en etkili yöntemler olarak öne çıkmaktadır. 50 yaşından itibaren önerilen bu tarama testleri, ileri yaşlarda da düzenli aralıklarla tekrarlanmalıdır.
Tedavi Seçenekleri
Kolon kanseri tedavisi, hastalığın ilerleme evresine göre değişiklik göstermektedir. Prof. Dr. Bilgen, evrelere göre tedavi süreçlerini şu şekilde açıklamaktadır:
- Birinci Evre: Kanser, lokal olarak çıkarılabilir veya kısa bir bağırsak segmenti alınarak tedavi edilebilir.
- İkinci Evre: Kalın bağırsağın bir kısmının çıkarılması ve lenf bezlerinin temizlenmesi gerekebilir. Kemoterapi uygulanabilir.
- Üçüncü Evre: Bağırsak duvarına yayılan kanserlerde cerrahi müdahalenin yanı sıra kemoterapi ve radyoterapi seçenekleri değerlendirilir.
- Dördüncü Evre: Kanserin uzak organlara yayılması durumunda, öncelikli olarak kemoterapi uygulanır.
Kolon kanseri tedavisinde laparoskopik cerrahinin, açık cerrahi ile aynı başarı oranına sahip olduğunu ve hastalar için daha konforlu bir iyileşme süreci sunduğunu belirten Bilgen, cerrahi müdahalelerin yanı sıra radyoterapi, kemoterapi ve immünoterapinin de önemli rol oynadığını ifade etmektedir.
Sonuç
Özellikle rektum kanserlerinde, cerrahiden önce uygulanan radyoterapi ve kemoterapi yöntemleri ile tümörlerin küçültülerek hastalığın daha etkili bir şekilde kontrol altına alınmasının sağlanabileceğini söyleyen Bilgen, erken teşhis ve düzenli tarama ile kolon kanserinin önlenebileceğini vurgulamaktadır.
