Güneş Gözlüklerinin Önemi ve Sahte Ürünler
Güneş gözlükleri, gözleri zararlı ultraviyole (UV) ışınlarının etkilerinden koruyarak sağlık açısından kritik bir rol oynamaktadır. Ancak piyasada bulunan sahte güneş gözlükleri, göz sağlığını tehdit eden ciddi sorunlara yol açabiliyor. Uzmanlar, UV ışınlarını filtrelemeyen sahte gözlüklerin, katarakt gibi birçok göz hastalığına neden olabileceği konusunda uyarıyor.
Ultraviyole Işınlarını Filtreleme
Sahte güneş gözlüklerinin yalnızca laboratuvar ortamında ayırt edilebileceğini ve bu konuda başka bir yöntem bulunmadığını belirten Optisyen Turgut Çakar, şunları ifade etti: “Optisyenlik müesseselerinde, gözlüklerin orijinal olup olmadığını kontrol etmenin yanı sıra, camların ultraviyole ışınlarını absorbe edip etmediği ile de ilgileniyoruz. Kaliteli bir güneş gözlüğü, her markada ve fiyat aralığında bulunabilir.”
Çakar, “Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTUB) tarafından oluşturulan bir veri bankası var. Optisyenlik müesseselerinde, bu ürünlerin satılması zorunludur. Gözdeki iris, ışık miktarını ayarlayan bir perde gibi çalışır. Güneş ışığına maruz kaldığında küçülür ve böylece gözleri korur. Ancak sahte bir güneş gözlüğü kullanıldığında, bu savunma mekanizması ortadan kalkar ve göz bebeği gereğinden fazla açılır. Bu durum, katarakt başta olmak üzere birçok komplikasyona yol açabilir.” dedi.
Denetim ve Güvenilir Alışveriş
Kayıt altında denetimi yapılan optik müesseselerden veya bu denetimlere tabi olan yerlerden gözlük alınması gerektiğini vurgulayan Çakar, “Ürünler, optisyenlik müessesesine gelmeden önce Sağlık Bakanlığı’nın denetimindedir. Güneş gözlükleri ticari bir ürün olarak, Ticaret Bakanlığı tarafından denetlenmektedir. Optisyenlik müesseseleri yılda en az iki kez bakanlık tarafından denetlenmelidir. Eğer bir kurumla anlaşmaları varsa, o kurum da denetim yapar. Sahte güneş gözlüklerini önlemenin tek yolu, Ticaret Bakanlığı’ndan çıkarıp Sağlık Bakanlığı’na bağlamak ya da akredite edilmiş denetleme laboratuvarlarında denetimden geçirerek onay aldıktan sonra piyasaya sürmektir.” şeklinde konuştu.
Fiyat Faktörü ve Kalite
Çakar, “Son dönemde internetin hayatımızda daha fazla yer almasıyla birlikte sağlığımız ciddi tehdit altına girdi. Kar amacı güden bazı kurumlar, ürünleri süsleyerek kamuoyuna sunuyor ve bu durum, erken katarakt gibi sağlık sorunlarına yol açabiliyor. Fiyat, tek başına bir etken değildir. Kaliteli bir ürünü uygun fiyata bulmak da mümkündür. Ancak, dikkat etmemiz gereken şey, takipsiz ürünleri satın almaktan kaçınmaktır.” ifadelerini kullandı.
Talep ve Arz İlişkisi
1’inci Bölge İstanbul Optisyen-Gözlükçüler Odası Başkanı Ayhan Demircan, “Marka popülaritesini kullanarak sahte gözlükler bijutericilerde ve pazarda satılabilir hale geldi. Talep olduğu için arz ortaya çıkıyor. Ancak bu ürünlerin kaçak yollarla geldiğini düşünüyoruz. Resmi yollarla gümrükten gelen ürünlerin denetlenmesi mümkün. Sağlık Bakanlığı tarafından denetlenen optisyenlik müesseselerinden aldığınız takdirde sahtesi olma riski yoktur.” dedi.
Demircan, “Tüketiciler, sosyal medya veya görsel medya aracılığıyla bilgi alıp, optisyenlik müesseselerine gelmektedirler. Ancak, ruhsatlı bir optik mağaza olmadan alışveriş yapmaları sağlıkları açısından risk teşkil eder. Güneş gözlüğü, kişisel koruyucu donanım sınıfında bir üründür ve Sağlık Bakanlığı’na değil, Ticaret Bakanlığı’na bağlıdır. Piyasa Gözetim ve Denetim Kurumu tarafından denetlenen bir üründür.” şeklinde ekledi.
İnternetten Alınan Gözlükler ve Riskleri
İnternetten alınan güneş gözlüklerinin orijinalliğini test etmenin mümkün olmadığını vurgulayan Demircan, “İnternette her ürünü bulmak mümkün, ancak sipariş ettiğiniz ürünle gelen ürün arasında büyük farklar olabilir. Aldığınız ürünü test etme şansınız yok. Sahte bir ürün kullanmanız, zamanla göz sağlığınıza büyük zararlar verebilir. Bu durumu ancak laboratuvar ortamında test ederek anlayabilirsiniz.” dedi.
Demircan, “Fotokeratit gibi hastalıklarla karşılaşabilirsiniz. Erken yaşta katarakt, sarı nokta hastalığı gibi sağlık problemleri ortaya çıkabilir. Bu sorunlar, toplum sağlığı ve kamu maliyesi açısından büyük tehdit oluşturur. Sağlık, fiyatsal bir yaklaşımla değil, sağlıklı bir yaklaşımla ele alınmalıdır.” şeklinde uyardı.
Son olarak, Demircan, “Tüketicilerin bilinçlenmesi gerekiyor. Bir gözlüğün camının sahte olup olmadığını anlamak, teknik cihazlar olmadan oldukça zor. Sağlıklarını riske atmadan, Sağlık Bakanlığı tarafından denetlenen optisyenlik müesseselerinden alışveriş yapmaları en doğrusudur.” diyerek sözlerini tamamladı.
