Bir Tiyatro Efsanesinin Gözlemleri: Lillian Hall
“Başkalarını gözlemleyerek ve gözlemlenerek bir ömür geçirdim. Hayatımın tümünü yanılsamalar yaratan bir yerde yaşadım. Yalanlarla dolu diyebiliriz ama hedefim her zaman gerçek oldu” diyor Amerikan tiyatrosunun en büyük simgelerinden biri, Broadway’in kraliçesi Lillian Hall. Lillian Hall, Anton Çehov’un “Vişne Bahçesi” adlı eserinin provalarında diyaloglarını unutmaya başladığını fark ettiğinde, yönetmen Peter ve yapımcı Jane ne yapacaklarını bilemez bir halde kalıyorlar.
Jane, Broadway’in yalnızca bir gösteri sanatı değil, aynı zamanda bir gösteri dünyası olduğunu, dolayısıyla kâr elde etme ihtimalinin bulunduğunu düşünerek, Çehov’un sahnelemenin riskli olduğu görüşünü savunuyor. Bu bağlamda ön izlemeleri iptal etmeyi ve Lillian’ın yerine bir yedek oyuncu getirmeyi öneriyor. Ancak Lillian’ın büyük hayranı olan Peter, ondan bir doktora görünmesini rica ediyor.
Lillian, oyunda alt metin, duygusal hatırlama ve hafıza gibi olguların önemli olduğunu vurgulayarak, “Bunları ne çabuk unuttunuz?” diye sorguluyor. Sanatçı, son zamanlarda yaşadığı psikolojik sıkıntıların farkında: Tiyatro yönetmeni kocası Carson’ın hayalini sık sık görüp peşine takıldığını, sanrılar yaşadığını ve uyku sorunları ile boğuştuğunu dile getiriyor. Doktordan demans tanısı almasının ardından, Lillian, tiyatronun onun yaşamının özüdür olduğuna inanarak, bir plan yapmaya başlıyor; kimse onun bu tutkusunu elinden alamayacaktır.
25 yıllık sekreteri Edith, Carson’a, Lillian’la ilgileneceğine dair söz verir. Lillian, komşusu Ty ile yaptığı sohbetlerde “Sanat, hayatın ötesine geçebilir mi? Sahnede her gece bilinmeyene doğru sıçramak, en büyük mutluluktur” şeklindeki düşünceleriyle içsel bir hesaplaşmaya girişiyor. Kızıyla ve torunuyla yakından ilgilenmeye başlıyor. Kızı Margaret, annesine, tiyatronun onun yaşamında ne denli önemli olduğunu ve başka bir şeye yer olmadığını hatırlatıyor. Tıpkı annesi gibi iyi bir anne olamadığını, fakat iyi bir aktör olduğunu bildiğini ifade eden Lillian, geçmişiyle yüzleşmek durumunda kalıyor.
‘TİYATRO BENİM EVİM’
Kızının evinde birlikte ninni söyledikleri, neden iyi bir anne olamadığını anlattığı ve hastane sahneleri son derece etkileyici bir atmosfer yaratıyor. “Sekiz yaşındaydım; ailem, dostlarımla teknedeydik. Herkes çok eğleniyordu ama birden ne kadar görünmez olduğumu hissettim. Ailemin istemediği, ne yapacaklarını bilemediği bir çocuktum. Tek istediğim, görülmekti. Denize atladım; eğlence bitti” diyen Lillian, tiyatroda karaktere büründüğünde güçlü, cesur, ilginç ve güzel olduğunu hissediyor. İşte bu şekilde insanlar onu fark ediyor ve görüyor.
Başta Meryl Streep’in yorumlayacağı rol, daha sonra Jessica Lange’e geçiyor. Lange, Lillian’ın karakterinde büyüleyici bir performans sergiliyor; American Horror Story dizisindeki rol arkadaşları Kathy Bates ve Lily Rabe ile birlikte sahne alıyor. Ayrıca komşusu Ty rolünde eski “007 James Bond” Pierce Brosnan da yer alıyor. “Vişne Bahçesi”nin teması, Lillian Hall’un yaşamı ile iç içe geçmiş bir şekilde ilerliyor. Ana kahraman olan soylu Lyuba, vişne bahçesini, yani evini terk ederken, öğrenci Petya ona “Hayatında ilk kez gerçekle karşı karşıyasın” diyor. Lyuba/Lillian, ayağa kalkarak evine son bir kez bakıyor ve “Evim, gençliğim” diyerek sahneden ayrılıyor. Lillian’ın gerçek evi tiyatrodur ve hastalığı nedeniyle yegâne aşkı olan tiyatro sahnesini terketmek zorunda kalacaktır.
Senarist Elisabeth Seldes Annacone, özgün senaryosunu yazarken, ünlü oyuncu teyzesi Marian Seldes’in (1948-2014) gerçek yaşamından esinleniyor. Marian Seldes, 1948’de Medea oyunu ile Broadway’de sahne almış ve 2002 yılına kadar sahnede kalmış, tek bir oyunu bile kaçırmamıştır. Yakın zamanda izlediğimiz “Maria” filminde de Maria Callas’ın yaşamı operaydı; o da sağlığından ötürü şarkı söyleyemeyeceğini biliyordu. Michael Cristofer’in yönettiği “Muhteşem Lillian Hall” filmi, Jessica Lange, Kathy Bates, Lily Rabe, Jesse Williams ve Pierce Brosnan’ın etkileyici performanslarıyla vizyona girdi.
